Chcę skorzystać z usług matki zastępczej

Zapłodnienie z wykorzystaniem matki zastępczej to procedura polegająca na donoszeniu przez matkę zastępczą zarodka poczętego przez rodziców biologicznych. Matka zastępcza to kobieta, która wyraziła zgodę na przeniesienie zarodka do swojej macicy, kierując się zamiarem zajścia w ciążę, donoszenia i urodzenia dziecka, a następnie zrzeczenia się względem niego władzy rodzicielskiej w celu umożliwienia jego adopcji (przysposobienia) przez rodziców biologicznych lub, jeżeli w akcie urodzenia podane zostanie nazwisko ojca biologicznego, adopcji przez biologiczną matkę dziecka.

Wskazania

Wskazania do przeprowadzenia u danej pary zapłodnienia z wykorzystaniem usług matki zastępczej obejmują:

• czynniki związane z macicą – niemożliwość zagnieżdżenia się zarodka w macicy i donoszenia płodu,
• wrodzony lub nabyty brak macicy (np. wskutek zespołu Mayera-Rokitansky’ego-Küstera-Hausera),
• uszkodzenia i zrosty w jamie macicy (np. zespół Ashermanna),
• cienka warstwa śluzówki w macicy – nieosiągająca wymaganej grubości, aby zapewnić zarodkowi odpowiednie środowisko do zagnieżdżenia się,
• wskazania w innych dziedzinach – zawsze podlegają konsultacji ze specjalistą w danej dziedzinie,
• wielokrotne nieudane próby zagnieżdżenia się zarodka lub nawracające poronienia – jeżeli żadna inna metoda nie nadaje się do zastosowania u danej pary.

Prawo i przebieg procedury

W Czechach zapłodnienie z wykorzystaniem usług matki zastępczej nie jest obecnie uregulowane żadną specjalną ustawą. Procedura ta podlega więc wyłącznie istniejącemu prawu, w szczególności przepisom kodeksu cywilnego.

Zasada macierzyństwa zastępczego jest stosunkowo prosta. Niepłodna para umawia się ze zdrową kobietą, zdolną do donoszenia dziecka. Biologicznym ojcem dziecka zostaje mężczyzna tworzący niepłodną parę. Komórka jajowa zapłodniona zostanie przez jego plemnik, a jego nazwisko wpisane w akt urodzenia dziecka. Jeżeli kobieta tworząca niepłodną parę dysponuje własnymi komórkami jajowymi, zapłodnienie przebiegnie z ich użyciem. W przeciwnym razie wykorzystane zostaną komórki jajowe anonimowej dawczyni. Zarodek powstały przez połączenie powyższych komórek rozrodczych zostanie następnie przeniesiony do macicy matki zastępczej, która dziecko donosi i urodzi.

W obliczu prawa matką dziecka jest kobieta, która je urodziła. Zarazem jednak przysługuje jej prawo do zrzeknięcia się władzy rodzicielskiej względem dziecka i oddania go do adopcji. Na podstawie zawartej wcześniej umowy z niepłodną parą, matka zastępcza zrzeka się więc po porodzie władzy względem dziecka. Zostanie ono następnie zaadoptowane przez kobietę tworzącą niepłodną parę, która jest żoną biologicznego ojca dziecka. Na podstawie adopcji zostanie ona wpisana w akt urodzenia jako matka dziecka, a tym samym mężczyzna i kobieta staną się rodzicami dziecka.

Jeżeli obie strony (rodzice biologiczni i matka zastępcza) gruntownie zapoznały się z wszystkimi istotnymi okolicznościami i przyjęły je do wiadomości, można rozpocząć procedurę macierzyństwa zastępczego, pod warunkiem istnienia prawdziwie obiektywnych przyczyn zdrowotnych uzasadniających zastosowanie metody.

Zainteresowanym tą usługą zapewniamy przed wykonaniem właściwego zabiegu kompleksowe usługi doradztwa i zalecamy stosowne konsultacje prawne.

Cena i sposób płatności

Umowa pomiędzy zainteresowaną parą a matką zastępczą zawsze przewiduje rekompensatę finansową, w którą wliczone są na przykład wydatki związane z dojeżdżaniem do centrum miasta, koszty suplementów diety i wysokiej jakości żywności itp. Ośrodki nie ingerują w treść umowy, pozostawiając ją w zupełności do uzgodnienia przez zaangażowane strony.

Kwestie finansowe obejmują również pokrycie kosztów zabiegów związanych z macierzyństwem zastępczym. Nie są one bowiem refundowane przez kasy chorych. W niektórych przypadkach możliwe jest wystąpienie z wnioskiem o zatwierdzenie refundacji w trybie nadzwyczajnym, procedura ta jednak jest skomplikowana i obarczona ryzykiem. Finansowanie zabiegów pozostaje więc we własnym zakresie zainteresowanej pary. Cena całej procedury kształtuje się indywidualnie, w zależności od specyficznych potrzeb. Do kosztów pokrywanych przez parę należą na przykład: procedura pobrania komórek rozrodczych, stymulacja hormonalna kobiety, zabieg przeniesienia zarodka i inne. Ceny całej procedury w poszczególnych ośrodkach mogą nieznacznie się różnić, szacunkowo jednak koszty zapłodnienia z wykorzystaniem matki zastępczej mogą sięgać kilkuset tysięcy koron czeskich.

Zasady zapłodnienia z wykorzystaniem matki zastępczej

• Brak anonimowości – para zna matkę zastępczą i pozostaje z nią w kontakcie podczas całej procedury.
• Brak przysługiwania wynagrodzenia finansowego – matka zastępcza nie otrzymuje wynagrodzenia za swoją pomoc, przysługuje jej tylko rekompensata finansowa za koszty związane z pomocą niepłodnej parze.
• Przeznaczone wyłącznie dla par pozbawionych szansy na doczekanie się potomstwa w inny sposób.
• Do zapłodnienia z wykorzystaniem matki zastępczej można użyć komórki jajowej kobiety tworzącej zainteresowaną parę lub komórki anonimowej dawczyni.
• Do zapłodnienia z wykorzystaniem matki zastępczej nie wykorzystuje się komórek jajowych matki zastępczej. Powodem jest ustawowy nakaz anonimowości dawczyni komórek jajowych, który w wypadku użycia komórki jajowej matki zastępczej zostałby złamany.
• Zgodne z prawem – dopuszczone w prawodawstwie czeskim przez przepisy kodeksu cywilnego.